ภาวะอัณฑะทองแดงในสุนัขและแมว (Cryptorchidism)
ภาวะอัณฑะทองแดงคืออะไร ?
ภาวะอัณฑะทองแดง หรือ Cryptorchidism คือ ความผิดปกติที่อัณฑะไม่เจริญเคลื่อนตัวลงมาในถุงอัณฑะ พบได้ทั้งในสุนัขและแมว ซึ่งอาจเป็นเพียงแค่ข้างเดียวหรือทั้งสองข้างก็ได้ โดยในสุนัขมักพบอัณฑะทองแดงข้างขวามากกว่าข้างซ้าย แต่ในแมวมีโอกาสเกิดได้ทั้งสองข้าง ซึ่งอัณฑะที่ไม่ลงถุงจะคงค้างอยู่บริเวณขาหนีบหรือในช่องท้อง หากอยู่บริเวณขาหนีบจะเห็นได้ชัด แต่บางกรณีอัณฑะค้างอยู่ในช่องท้อง ต้องให้แพทย์ใช้อัลตราซาวด์เพื่อทำการตรวจระบบตำแหน่งก่อนการผ่าตัด
สาเหตุเกิดจากความผิดปกติทางพันธุกรรมของพ่อหรือแม่ที่มียีนผิดปกติจึงส่งผลไปยังรุ่นลูกหลานได้ ซึ่งการเกิดโรคอัณฑะทองแดงนั้นไม่มีผลต่อฮอร์โมนเพศผู้ของน้องๆเพราะฉะนั้นจะยังคงแสดงพฤติกรรมทางเพศได้ตามปกติ โดยปกติอัณฑะมี 2 ข้อง ข้างที่ลงถุงสามารถสร้างอสุจิและผสมพันธุ์ส่งต่อพันธุกรรมที่ผิดปกติไปรุ่นลูกรุ่นหลานได้ ส่วนอัณฑะที่ไม่ลงถุงนั้นไม่สามารถสร้างอสุจิได้ แต่มีความเสี่ยงที่จะโตเป็นเนื้องอกหรือมะเร็งอัณฑะ
สายพันธุ์ที่เสี่ยงพบอัณฑะทองแดง
- สายพันธุ์สุนัขที่เสี่ยงพบอัณฑะทองแดง คือ ชิวาว่า ชเนาเซอร์ ปอมเมอเรเนียน พุดเดิ้ล ยอร์กเชียร์ เทอร์เรียร์
- สายพันธุ์แมวที่เสี่ยงพบอัณฑะทองแดง คือ เปอร์เซีย
การทำหมันจะช่วยลดความเสี่ยงที่น้องสุนัขและน้องแมวจะเป็นโรคมะเร็งอัณฑะถึงแม้ว่าสัตว์บางตัวจะมีอัณฑะทองแดงเพียงข้างเดียว ก็จำเป็นที่จะต้องผ่าตัดออกทั้งสองข้าง ยิ่งปล่อยไว้นานจนอายุมากเกินไปจะทำให้การผ่าตัดมีความยุ่งยากมากขึ้น แต่การตัดสินใจผ่าตัดทำหมันนั้นควรจะต้องอยู่ภายใต้คำแนะนำของสัตวแพทย์
ประโยชน์ของการทำหมันสุนัขเพศผู้
- ควบคุมจำนวนประชากรสุนัขหรือแมว
- ป้องกันโรคเนื้องอกทางระบบสืบพันธุ์ เช่น Sertoli cell tumor ใน testis หรือเกิด TVT
- ป้องกันการเกิด perineal hernia คือไส้เลื่อนก้น โรคนี้จะเจอได้บ่อยในสุนัขตัวผู้แก่ๆที่ยังไม่หมัน เพราะพออายุเยอะๆต่อมลูกหมากจะโต แล้วต่อมลูกหมากจะไปเบียดรูทวารหนัก ทำให้มีทวารหนักแคบลง เวลามันจะอึมันก็ต้องเบ่งมากกว่าปกติ ผนังตรงก้น (pelvic diaphragm) มันก็จะบางแล้วขาด อวัยวะในช่องท้องก็จะพากันออกมาที่ก้น เรียกว่า perineal hernia
- ช่วยป้องกัน และรักษาโรค orchitis (อัณฑะอักเสบ), prostatitis (ต่อมลูกหมากอักเสบ)
- ช่วยป้องกันโรคผิวหนัง ในเรื่องของ alopecia x ซึ่งจะเจอในสุนัขพันธุ์ปอมเพศผู้
โรงพยาบาลสัตว์ ดารินรักษ์ (Darin Animal Hospital)
214 ซ.ประเสริฐมนูกิจ 29 แยก 10 (รามอินทรา 14) จรเข้บัว ลาดพร้าว กรุงเทพฯ 10230